Analiza ABC – co to i jakie ma zastosowanie w logistyce? Klasyfikacja, technika, przykłady

Analiza ABC to kluczowa metoda klasyfikacji zapasów, ceniona szczególnie w logistyce i magazynowaniu. Opiera się na zasadzie Pareto, która mówi, że niewielka część produktów (około 20%) generuje większość wartości (około 80%) w firmie. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą efektywnie priorytetyzować zarządzanie zapasami, koncentrując się na produktach o największym znaczeniu, jednocześnie optymalizując koszty związane z mniej istotnymi pozycjami. W jaki sposób analiza ABC wpływa na organizację magazynu i jak może pomóc w usprawnieniu procesów? Przekonaj się, jakie korzyści przynosi jej zastosowanie.

 

Analiza ABC – co to? Definicja i charakterystyka

Analiza ABC jest jedną metodą klasyfikacji zapasów, szczególnie cenioną w logistyce i magazynowaniu. Jej celem jest podział produktów na grupy według ich znaczenia dla przedsiębiorstwa. Podstawą analizy ABC jest zasada Pareto, która zakłada, że niewielka liczba elementów (około 20%) odpowiada za większość wyników (około 80%). 

 

W kontekście magazynu oznacza to, że niewielka część zapasów generuje większość kosztów i przychodów. Dzięki zastosowaniu analizy ABC możliwe jest lepsze zrozumienie, które produkty wymagają największej uwagi i zasobów.

 

Dla uzyskania pełnego obrazu warto połączyć analizę ABC z metodą XYZ. Pozwala ona na usegregowanie towarów według częstotliwości ich rotacji. Zasoby najczęściej zużywane należą do grupy X i stanowią ok. 20% wszystkich zapasów. Grupa Y to z kolei towary sezonowe o zmiennym zużyciu, zajmujące ok. 20-50% asortymentu. Grupa Z to natomiast produkty o mocno nieregularnym zużyciu, zwykle stanowiące największą część zasobów. 

 

Metoda ABC w logistyce – na czym polega?

 

Stosowanie metody ABC w logistyce polega na klasyfikacji zapasów według ich wartości dla firmy oraz częstotliwości zużycia. Aby wdrożyć analizę ABC, konieczne jest uszeregowanie produktów według określonego kryterium – może to być wartość sprzedaży, koszt produkcji lub zużycie. Produkty o największym wpływie na działalność firmy są klasyfikowane do grupy A, te o średnim znaczeniu trafiają do grupy B, a produkty o najniższym znaczeniu do grupy C.

 

Metoda ABC często jest wspierana przez tzw. krzywą Lorenza, która graficznie przedstawia rozkład zjawisk w firmie. Krzywa ta pomaga zobaczyć, jak niewielka liczba produktów (z grupy A) wpływa na większość wyników finansowych przedsiębiorstwa.

 

Klasyfikacja ABC – podział na grupy

 

Klasyfikacja według metody ABC opiera się na podziale na 3 grupy:

 

• grupa A – towary najcenniejsze 
• grupa B – towary o średniej wartości
• grupa C – towary o najmniejszej wartości

 

Produktów z kategorii A jest zwykle najmniej, jednak są one najważniejsze pod kątem biznesowym i przynoszą największy zysk. Zapasy ze środkowej grupy to towary o umiarkowanej wartości, a ich objętość zazwyczaj nie przekracza 20% wszystkich zgromadzonych zapasów. Grupa C jest natomiast najobszerniejsza, a produkty o najmniejszej wartości mogą stanowić nawet 50% całości. 

 

Grupa A

 

Produkty z grupy A to kluczowe elementy w Twoim magazynie. Zazwyczaj stanowią one ok. od 5 do 20% wszystkich towarów na magazynie. Jednocześnie odpowiadają za ok. 80% całej wartości zgromadzonych produktów.  

 

Są to zwykle najdroższe, najczęściej zamawiane lub najbardziej strategiczne artykuły. Ich niedostępność może prowadzić do poważnych strat finansowych. W kontekście analizy ABC i podziału na klasy, te produkty powinny być poddane najściślejszej kontroli i regularnym audytom.

 

Grupa B

 

W analizie ABC, grupa B obejmuje produkty o średniej wartości, które nie są tak istotne jak te z grupy A, ale nadal mają znaczący wpływ na działalność przedsiębiorstwa. Stanowią one ok. 15-20% całego stanu magazynowego. Warto monitorować ich stany, jednakże kontrola nie musi być aż tak rygorystyczna. Produkty z tej grupy wymagają inwentaryzacji i nadzoru z mniejszą częstotliwością niż te z klasyfikacją A.

 

Grupa C

 

Produkty należące do grupy C to te o najmniejszym znaczeniu dla przedsiębiorstwa. Chociaż stanowią one zwykle największą część zapasów, ich wpływ na obroty jest marginalny. W tym przypadku przedsiębiorstwa mogą pozwolić sobie na większą elastyczność w zarządzaniu zapasami. Rzadsze kontrole i mniejsze nakłady na inwentaryzację tych produktów są w pełni uzasadnione.

 

 

Metoda ABC – przykład

 

Przykład analizy ABC można zobrazować na przykładzie sklepu elektronicznego, który składował w magazynie sprzęt komputerowy, akcesoria oraz peryferia. W ich przypadku produkty z grupy A obejmowały laptopy, smartfony i monitory. Były to towary o najwyższej wartości, z których przedsiębiorstwo generowało najwięcej zysku. Jednocześnie zapasy te stanowiły jedynie 20% całego towaru.

 

W grupie B znalazły się takie pozycje jak słuchawki, myszki czy klawiatury. Miały one mniejszy wpływ na dochody, ale wciąż były ich ważną częścią i cieszyły się zainteresowaniem klientów. Towary z tej kategorii zajmowały 30% magazynu.

 

Dzięki analizie ABC w tej firmie wyznaczono też trzecią grupę, czyli C. Do niej należały najtańsze elementy oferty, takie jak kable USB i baterie. Stanowiły aż 50% całego asortymentu, ale generowały najmniejszy zysk dla przedsiębiorstwa.

 

Zastosowanie analizy ABC w przedsiębiorstwie

 

Metoda ABC pomaga w ustaleniu priorytetów m.in. w zakresie magazynowania towarów. Dzięki niej firma może wyodrębnić grupy produktów, które generują najwięcej oraz najmniej zysków. Na tej podstawie może efektywniej zarządzać procesem kompletacji, kontrolować zużycie zapasów, nadzorować stan magazynowy, czuwać nad jakością produktów a także optymalizować koszty. 

 

Usprawnienie procesu kompletacji

 

Zastosowanie analizy ABC skraca czas przemieszczania się towarów. Produkty z grupy A, które są najczęściej wykorzystywane, mogą być ulokowane bliżej strefy wydań, co przyspiesza proces kompletacji zamówień. Dzięki temu zamówienia są realizowane szybciej, a to z kolei skutkuje większą satysfakcją klientów i wzrostem efektywności operacyjnej.

 

Kontrola zużycia zapasów

 

Analiza ABC pozwala na lepszą kontrolę zużycia zapasów. Produkty z grupy A powinny być inwentaryzowane regularnie, ponieważ ich wartość i wpływ na koszty firmy są największe. Ich zidentyfikowanie jest więc kluczowe dla utrzymania płynności finansowej przedsiębiorstwa. Gdy z pomocą metody ABC ustalisz, jakie towary zaliczają się do grupy A, wówczas możesz przejść do bieżącego monitorowania i raportowania ich stanów. 

 

Z kolei grupa C, mimo że stanowi największą liczbę pozycji w magazynie, może być kontrolowana z mniejszą częstotliwością. Taka zróżnicowana inwentaryzacja umożliwia skupienie zasobów na najważniejszych pozycjach, jednocześnie oszczędzając czas i koszty przy monitorowaniu produktów o mniejszym znaczeniu.

 

Do efektywnej inwentaryzacji częściowej lub całościowej możesz wykorzystać system ERP lub – w przypadku magazynów wysokiego składowania – system WMS. 

 

Dowiedz się więcej o rozwiązaniach IT dla logistyki 

 

Nadzór nad stanem magazynowym

 

Lepsza kontrola stanów magazynowych umożliwia regularne domawianie produktów z grupy A, które są najważniejsze dla ciągłości operacyjnej. Dzięki temu przedsiębiorstwo unika sytuacji, w której kluczowe produkty są niedostępne, co mogłoby prowadzić do przestojów. Z drugiej strony, analiza ABC zapobiega zamawianiu nadmiaru produktów z grupy C, co eliminuje ryzyko tworzenia nadmiarowych zapasów, które mogą obciążać firmę niepotrzebnymi kosztami.

 

 

 

Zarządzanie jakością produktów

 

Zarządzanie jakością produktów w analizie ABC polega na priorytetyzacji kontroli jakości w zależności od znaczenia produktu dla firmy.

 

Produkty z grupy A, generujące największe przychody, muszą być dokładnie monitorowane, aby zapewnić ich wysoką jakość i uniknąć kosztownych błędów.

 

Produkty z grupy B, o średnim znaczeniu, również wymagają regularnej kontroli, choć nie tak intensywnej.

 

Produkty z grupy C, mające najmniejszy wpływ na wyniki finansowe, są zarządzane bardziej elastycznie, jednak ich jakość nie może być zaniedbywana, aby uniknąć problemów operacyjnych.

 

Optymalizacja kosztów

 

Dzięki metodzie ABC można zidentyfikować pozycje, które generują zbędne koszty, zwłaszcza w grupie C. Produkty te, choć stanowią dużą część zapasów, często mają niewielki wpływ na wyniki finansowe firmy. Optymalizacja procesu zarządzania zapasami pozwala na redukcję kosztów stałych związanych z magazynowaniem i utrzymaniem tych pozycji, co przekłada się na zwiększenie rentowności operacyjnej.

 

Jak jeszcze usprawnić swoje procesy logistyczne?

 

Analiza ABC to potężne narzędzie, które ułatwia zarządzanie zapasami, usprawnić procesy magazynowe i zoptymalizować koszty. Aby jednak w pełni wykorzystać potencjał tej metody, warto rozważyć wdrożenie nowoczesnego systemu ERP. Oprogramowanie automatyzuje procesy logistyczne, umożliwia łatwiejsze zarządzanie stanami magazynowymi i zapewnia pełną kontrolę nad przepływem towarów.

 

Dzięki ERP, procesy takie jak inwentaryzacja, kontrola zapasów czy kompletacja zamówień stają się bardziej efektywne.

 

Chcesz zobaczyć, jak system ERP może usprawnić logistykę w Twojej firmie? Skontaktuj się z nami, aby otrzymać darmową prezentację systemu dostosowanego do Twoich potrzeb.